Een ruimtelijke onderbouwing is essentieel voor projecten die afwijken van het omgevingsplan (voorheen; bestemmingsplan) en bij het verkrijgen van een vergunning. Het document toont aan dat het project ruimtelijk verantwoord is, past binnen de fysieke leefomgeving en voldoet aan de wet- en regelgeving. Dit artikel legt uit wat een onderbouwing inhoudt, wanneer deze nodig is, en welke elementen erin verwerkt moeten worden.

Een ruimtelijke onderbouwing is een document dat de ruimtelijke aanvaardbaarheid van een project onderbouwt en is doorgaans noodzakelijk wanneer het plan afwijkt van het omgevingsplan. Het document biedt een gedetailleerde analyse van de invloed van het project op de omgeving en omgekeerd.

Een omgevingsplan bepaalt wat er mag gebeuren op een locatie. Met een omgevingsplanwijziging pas je deze regels aan. Een omgevingsvergunning geeft toestemming om af te wijken van het bestaande omgevingsplan en de op die locatie specifiek geldende regels. Een ruimtelijke onderbouwing onderbouwt en rechtvaardigt deze afwijking, door aan te tonen dat het project ruimtelijk verantwoord is.

Een ruimtelijke onderbouwing is vereist wanneer een project niet binnen het bestaande omgevingsplan past. Het document maakt deel uit van de aanvraag voor een omgevingsvergunning en is verplicht bij het afwijken van de bestaande regels.

Het opstellen van een ruimtelijke onderbouwing kan variëren van enkele weken tot meerdere maanden. De duur hangt af van verschillende factoren, zoals de complexiteit van het project, de benodigde omgevingsonderzoeken (bijv. bodemonderzoek, geluidsonderzoek, etc.), en de reacties van betrokken overheidsinstanties. Simpele projecten met weinig impact kunnen sneller worden afgerond, terwijl complexe en omvangrijke projecten waarbij nog meerdere vereiste onderzoeken moeten worden verricht langer duren.

Naast de kernonderdelen zijn er diverse aspecten die mogelijk verder onderzoek vereisen, afhankelijk van het project:

• Archeologie en cultuurhistorie: Beoordeling van de impact op beschermde waarden.
• Bodem: Verificatie van bodemkwaliteit en eventuele verontreiniging.
• Waterhuishouding: Impactanalyse op de waterhuishouding, inclusief overleg met het waterschap.
• Flora en fauna: Naleving van de Wet natuurbescherming om schadelijke effecten op natuur te vermijden.
• Stikstofdepositie: Berekening van de stikstofuitstoot, met name in de nabijheid van Natura 2000-gebieden.
• Verkeer en parkeren: Analyse van de verkeersimpact en parkeerbehoefte volgens lokale normen.
• Geluid: Onderzoek naar geluidshinder volgens de Wet geluidhinder.
• Luchtkwaliteit: Beoordeling van de invloed van het project op de luchtkwaliteit.
• Hinder bedrijvigheid: Analyse van de milieuhinder door en voor omliggende bedrijven.
• Milieueffectrapportage (m.e.r.): Indien nodig, een beoordeling van mogelijke milieugevolgen.
• Externe veiligheid: Analyse van de veiligheid van en voor omliggende functies.
• Maatschappelijke uitvoerbaarheid: Betrokkenheid van belanghebbenden en omwonenden.
• Financiële uitvoerbaarheid: Beschrijving van kostenverhaal en mogelijke planschadeclaims.

Een ruimtelijke onderbouwing is een complex document dat de impact van een project grondig analyseert. Het omvat een brede waaier aan onderzoeken en analyses die de basis vormen voor een verantwoorde en juridisch solide besluitvorming.