3 februari 2025

Beeldkwaliteitsplan: Wat u moet weten

3 februari 2025

Beeldkwaliteitsplan: Wat u moet weten

Vragen over deze blog?

Kom rechtstreeks in gesprek met de adviseur.
Jarno van Essen
Stedenbouwkundig adviseur

Algemeen

FAQ

Beeldkwaliteitsplan: Wat u moet weten

Een beeldkwaliteitsplan (BKP) is meer dan een esthetisch document. Het is een strategisch instrument binnen de ruimtelijke ordening dat richting geeft aan de visuele en ruimtelijke kwaliteit van een gebied. Of het nu gaat om nieuwe bouwprojecten, herontwikkeling of de inrichting van de openbare ruimte: een goed BKP zorgt voor samenhang, behoudt de identiteit van een gebied en biedt houvast voor zowel gemeenten als ontwikkelende partijen.

In deze blog leggen we uit wat een beeldkwaliteitsplan precies is, waarom het belangrijk is en hoe u het effectief kunt inzetten.

Wat is het en waarom is het belangrijk?

Een beeldkwaliteitsplan definieert de visuele en ruimtelijke uitgangspunten voor een gebied of project. Denk aan richtlijnen voor:

  • Stijl van de architectuur: welke bouwstijlen passen binnen de omgeving?
  • Kleurgebruik en materiaalkeuze: hoe zorgen kleuren en materialen voor een samenhangend straatbeeld?
  • Inpassing in de omgeving: hoe sluiten nieuwe ontwikkelingen aan bij het bestaande landschap en de bebouwing?

Het belang van een BKP zit in de balans tussen behoud en ontwikkeling. Nieuwe gebouwen moeten niet uit de toon vallen, maar tegelijkertijd ruimte bieden voor innovatie. Een BKP bewaakt deze balans en zorgt ervoor dat projecten bijdragen aan de kwaliteit en identiteit van een gebied.

Hoe stelt u een beeldkwaliteitsplan op?

1

Analyse van de bestaande situatie

Verzamel informatie over de huidige bouwstijlen, structuren, materialen en landschappelijke kenmerken.

2

Formuleren van de gewenste beeldkwaliteit

Wat is het beoogde karakter van het gebied? Gaat het om het versterken van een historisch straatbeeld of juist het faciliteren van moderne architectuur?

3

Opstellen van toetsbare criteria

Vertaal de visie naar concrete richtlijnen, bijvoorbeeld voor bouwhoogtes, gevelopbouw, kleurgebruik en de inrichting van de openbare ruimte.

Wat moet er in een BKP staan?

Een compleet beeldkwaliteitsplan bevat doorgaans de volgende onderdelen:

  • Stijl van architectuur: Welke stijlen passen binnen het gebied en welke moeten vermeden worden?
  • Kleurgebruik: Welke kleurenpaletten zijn geschikt voor het gebied?
  • Materiaalkeuze: Welke bouwmaterialen dragen bij aan de gewenste uitstraling?
  • Gevelbehandeling: Hoe moeten gevels worden ontworpen en afgewerkt?
  • Integratie met de omgeving: Hoe sluit een nieuw project aan bij de bestaande omgeving, zoals groenvoorzieningen en infrastructuur?

Beeldkwaliteitsplan - bebouwingstype - hoogte

 

Hoe draagt een beeldkwaliteitsplan bij aan het behoud van een historische omgeving?

In historische gebieden is zorgvuldig omgaan met ruimtelijke kwaliteit extra belangrijk. Een BKP helpt bij het:

  • Beschermen van cultuurhistorische waarden: door richtlijnen te geven die passen bij het historische karakter.
  • Sturen op harmonie: nieuwe gebouwen kunnen eigentijds zijn, zolang ze respect tonen voor hun omgeving.
  • Voorkomen van verrommeling: door duidelijke kaders te bieden voor renovaties en herontwikkelingen.

Wie stelt een BKP op?

Een beeldkwaliteitsplan wordt vaak opgesteld door een team van deskundigen, waaronder stedenbouwkundigen, architecten en landschapsontwerpers. De regie ligt meestal bij de gemeente, die het plan ook formeel vaststelt of als toetsingskader gebruikt. Ontwikkelende partijen worden vaak vroegtijdig betrokken om draagvlak te creëren en de haalbaarheid van de richtlijnen te toetsen.

Hoe integreert u een beeldkwaliteitsplan met andere ruimtelijke plannen?

Een beeldkwaliteitsplan moet nauwkeurig worden afgestemd op andere ruimtelijke plannen, zoals omgevingsplan en inrichtingsplannen. Dit zorgt ervoor dat er geen tegenstrijdigheden zijn en dat alle plannen bijdragen aan een samenhangend en goed doordacht ruimtelijk beleid. Door een geïntegreerde aanpak te volgen, wordt de visuele kwaliteit van het gebied effectief beschermd en versterkt.

Kortom, een beeldkwaliteitsplan is een instrument in het beheer en de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit van een gebied. Het zorgt ervoor dat nieuwe ontwikkelingen niet alleen functioneel zijn, maar ook esthetisch bijdragen aan de omgeving.

Is een beeldkwaliteitsplan juridisch bindend?

Een beeldkwaliteitsplan heeft geen directe juridische status zoals een omgevingsplan. Toch speelt het een belangrijke rol:

  • Toetsingskader: Gemeenten gebruiken het BKP bij de beoordeling van omgevingsvergunningen.
  • Privaatrechtelijke afspraken: In ontwikkelovereenkomsten kan een BKP onderdeel zijn van de kwaliteitsafspraken tussen gemeenten en marktpartijen.
  • Welstandsadvies: Het BKP kan dienen als leidraad voor de welstandscommissie bij het toetsen van bouwplannen.

Kortom, een BKP is niet juridisch bindend, maar het heeft wel degelijk invloed op ruimtelijke besluitvorming.

Kubiek helpt u met uw beeldkwaliteitsplan

Bij Kubiek begrijpen we dat een beeldkwaliteitsplan niet alleen om esthetiek draait, maar om de toekomst van een gebied. Wij ondersteunen u bij het opstellen van een BKP dat werkt: praktisch toepasbaar, afgestemd op de lokale context en gedragen door alle betrokken partijen.

Vragen over uw beeldkwaliteitsplan? Neem gerust contact met ons op. Wij helpen u graag verder.

Bekijk de bijbehorende dienst

Gebiedsontwikkeling

Bekijk de dienst

Gerelateerde blogs

Kubiek Veenendaal Zutphen Omgevingsplanwijziging – van kas naar kavel – Medemblik

De bouwenvelop: uw vragen beantwoord

  • Blog
  • Gebiedsontwikkeling
Volumestudie – Wat u moet weten

Volumestudie: antwoorden op de meest gestelde vragen

  • Blog
  • Gebiedsontwikkeling

Landschappelijke inpassing: Belang en aanpak

  • Blog
  • Gebiedsontwikkeling
ruimtelijke ordening adviesbureau Kubiek: Op de hoogte van al het nieuws rondom Kubiek

Contact met de experts

Heeft u een vraag? Wij staan u vrijblijvend te woord.

  • Snel | Binnen twee werkdagen ontvangt u een reactie.
  • Deskundig | Direct in contact met dé expert voor uw vraagstuk
  • Veilig | Uw gegevens worden met zorg en vertrouwelijk behandeld.

Naam
Voeg eventueel een bestand toe
Sleep bestanden hierheen of
Max. bestandsgrootte: 2 MB.