Voor sommige werkzaamheden (niet bouwen), zoals het aanleggen van paden en wegen, het vergraven, ophogen en verlagen van gronden, het graven van watergangen en het planten van bomen is een omgevingsvergunning noodzakelijk. Voorheen werd dit een aanlegvergunning genoemd, vaak zijn deze werkzaamheden als afwijkingsbevoegdheid opgenomen in bestemmingsplannen.
In het bestemmingsplan wordt deze vergunningplicht vaak opgenomen om de landschappelijke en/of cultuurhistorische waarden in een gebied te beschermen. Om in aanmerking te komen voor een aanlegvergunning mogen uw plannen niet in strijd zijn met het geldende bestemmingsplan en/of het ruimtelijke beleid van de provincie of het Rijk.