De invoering van de Omgevingswet is voor veel Nederlanders misschien nog een ver-van-hun-bedshow, maar de nieuwe wet kan grote gevolgen hebben voor uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld als er op uw perceel in het verleden iets vergunningvrij gebouwd is of als u bouwplannen hebt. Laat u goed informeren!

Onder de nieuwe wet worden alle bestemmingsplannen binnen een gemeente vervangen door één omgevingsplan, waar alle inwoners zich aan moeten houden. Onderdeel van het omgevingsplan is de zogenaamde bruidsschat. De bruidsschat is een set rijksregels die met de komst van de Omgevingswet overgeheveld zullen worden naar de gemeenten, omdat die sommige dingen beter en locatie-specifiek kunnen regelen. De gemeenten kunnen deze regels uit de bruidsschat overnemen, maar ook wijzigen of zelfs schrappen uit het omgevingsplan. 

Eén van de rijksregels uit de bruidsschat betreft het vergunningvrij bouwen. Nu wordt dit nog op landelijk niveau geregeld door bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht (Bor) toe te passen. Een déél van de regels voor het vergunningsvrij bouwen wordt ongewijzigd overgenomen in de Omgevingswet. Daar kan dus niets aan gewijzigd worden. Onderhoud mag bijvoorbeeld nog vergunningvrij worden uitgevoerd, ook andere werkzaamheden blijven in bepaalde gevallen vergunningvrij.

Een groot deel van de regels voor vergunningvrij bouwen is echter opgenomen in de bruidsschat. Het gaat hierbij om het vergunningvrij bouwen van de ”bijbehorende bouwwerken”, zoals aanbouwen en bijgebouwen, dakkapellen op het voordakvlak en erfafscheidingen hoger dan 1 meter. Ook ”andere bouwwerken” vallen eronder, zoals vlaggenmasten, speeltoestellen en straatmeubilair. Dit kan in de toekomst een beperking van uw mogelijkheden betekenen. Zo is de gemeente Utrecht van plan vergunningsvrij bouwen in tuinen te beperken. 

Slopen?

Misschien hebt u in het verleden al vergunningvrij gebouwd. Ook dan moet u goed opletten. De huidige regelgeving rond vergunningvrij bouwen overrulet namelijk het bestemmingsplan. Op sommige percelen is het aantal vierkante meters bebouwing daardoor groter dan volgens het bestemmingsplan is toegestaan. De gemeente krijgt met de Omgevingswet de mogelijkheid om voor te schrijven dat er op een perceel niet meer bebouwing aanwezig mag zijn dan in het omgevingsplan staat. 

De Raad van State zal zich over een eventuele afbraak-aanschrijving moeten uitspreken. Om de bebouwing te kunnen behouden, is het bij juridische procedures minimaal nodig te weten wat er wanneer en waar is gerealiseerd en of het gaat om legale bebouwing of illegale bebouwing. Het is daarom van groot belang om uw vergunningvrije bouwwerken goed te documenteren. Wij kunnen een overzichtelijke notitie maken die u aan kunt bieden bij de gemeente, waarin wij de situatie op uw perceel beschrijven en aangeven op grond van welke regelgeving u vergunningvrij heeft gebouwd. Dit kan voorkomen dat een ontwikkeling in het ergste geval moet worden afgebroken.

Overgangsrecht

De invoering van de Omgevingswet kan ook grote gevolgen voor u hebben als er op uw perceel sprake is van overgangsrecht. Nu is het nog zo dat legaal bestaand gebruik bijna altijd mag doorgaan, ook bij een bestemmingswijziging of aanscherping van de regels. Ook bestaande legale gebouwen of bebouwing die ondanks strijdigheid met een nieuw planologisch regime nog gerealiseerd kunnen worden op basis van een oude vergunning, mochten blijven staan of gebouwd worden. Bij een wijziging van het bestemmingsplan naar het omgevingsplan vallen bestaande situaties niet meer standaard onder het overgangsrecht. 

In het omgevingsplan kan het overgangsrecht echter nadrukkelijker worden afgestemd op wat er gewenst is in uw omgeving. Dat betekent dat de gemeente kan bepalen dat het overgangsrecht niet langer van toepassing is. Dit kan vergaande consequenties hebben. Het is daarom belangrijk om inzichtelijk te hebben of er op uw perceel sprake is van overgangsrecht. Is dit het geval, dan is het aan te raden om uw rechten bij de gemeente vast te leggen. Ook hierin kan Kubiek u adviseren.